Dzisiaj, 19 września 2019 r., mija 30 lat od premiery bestsellerowego albumu „Janet Jackson’s Rhythm Nation 1814” – jednej z najważniejszych mainstreamowych płyt przełomu lat 80. i 90. XX wieku, która jednocześnie (wraz z poprzedzającą ją płytą „Control”) definiowała, czym jest new jack swing.
O rekordach, jakie Janet Jackson ustanowiła dzięki temu wydawnictwu, oraz o tym, co rzekomo oznaczać ma tajemnicze „1814” w tytule, pisałem już na blogu w 2011 r. Z okazji 30. urodzin wspomnianego longplaya przypomnę jednak niektóre informacje.
W mojej ocenie osiągnięcia Janet Jackson od dłuższego czasu, w szczególności zaś od śmierci jej sławnego brata, zdają się umykać uwadze co poniektórych, mimo że przyjęcie szerszej perspektywy powinno prowadzić nas do konkluzji, iż jest ona jedną z najpopularniejszych i najważniejszych wokalistek w historii amerykańskiej fonografii. Postać Janet wysokie notowania ma także w moim prywatnym rankingu ulubionych i najbardziej kluczowych przedstawicieli muzycznego świata.
Nad produkcją płyty, której okrągłe urodziny dzisiaj celebruję, czuwali między innymi stali współpracownicy Janet, tj. Jimmy Jam i Terry Lewis. Trwające ponad godzinę wydawnictwo nosiło wszelkie znamiona tzw. koncept albumu a promowane było aż przez 8 singli. I to właśnie dzięki sukcesowi 7 z nich Janet Jackson pozostaje do dzisiaj jedynym muzykiem, który z jednego wydawnictwa wylansował 7 hitów mających status singla i goszczących w czołowej piątce amerykańskiej listy przebojów – The Billboard Hot 100. W tym gronie znajdują się aż 4 „numery jeden”. Piosenki Amerykanki w rzeczonym zestawieniu zajęły następujące pozycje: „Miss you much” – #1 (przez 4 tygodnie), „Rhythm nation” – #2, „Escapade” – #1 (przez 3 tygodnie), „Alright” – #4, „Come back to me” – #2, „Black cat” – #1 (przez 1 tydzień), „Love will never do (without you)” – #1 (przez 1 tydzień).
- Zastrzeżenie: W tym miejscu zasygnalizować należy, że Katy Perry, lansując 8 hitowych singli notowanych w top 5 listy Hot 100 pomiędzy rokiem 2010 a 2012, w przypadku dwóch z nich promowała już nie oryginalne wydanie płyty „Teenage dream”, lecz jej reedycję o podtytule „The complete confection”.
Janet w lutym 1991 r. dorzuciła jeszcze jeden singiel ze swojego bestsellerowego albumu, a był to utwór „State of the world”. Nie notowano go jednak na liście Hot 100, ponieważ zgodnie z zasadami rządzącymi w tym czasie listą magazynu „Billboard” utwory przeznaczone jedynie do promocji radiowej nie mogły pojawić się w tym zestawieniu (na szczęście dzisiaj już takich barier nagraniom się nie stawia).
Świetna kondycja singli z krążka „Janet Jackson’s Rhythm Nation 1814” zapewniła wokalistce jeszcze inny rekord. Po raz pierwszy zdarzyło się bowiem, aby piosenki pochodzące z jednego wydawnictwa docierały na szczyt listy Hot 100 przez 3 kolejne lata. Pierwszy „numer jeden” promujący tę płytę był singlem w roku 1989 („Miss you much”), ostatni zaś w roku 1991 („Love will never do (without you)”). Dwa pozostałe „numery jeden” z opisywanego dzieła („Escapade” i „Black cat”) na szczyt Hot 100 dotarły w roku 1990.
- Zastrzeżenie: Era albumu „Teenage dream” przyniosła Katy Perry aż 6 „numerów jeden” zdobywanych przez 3 kolejne lata – od roku 2010 do roku 2012, tyle tylko że jedyny „numer jeden” z roku 2012, tj. utwór „Part of me”, pochodził już nie z oryginalnego wydania rzeczonej płyty, lecz z jej reedycji o podtytule „The complete confection”.
Przypominając sobie ten ikoniczny album, w pierwszej kolejności zawsze myślę o przyciągającym wzrok, choć czarno-białym, obsypanym nagrodami (Grammy, MTV VMA, Billboard Award) wideo do utworu „Rhythm nation” w reżyserii Dominika Seny z imponującą choreografią.
Wypada odnotować, że Janet na swój sukces (jak i na odnalezienie własnego stylu) musiała trochę poczekać. Dwa pierwsze albumy wokalistki go nie odniosły. Ten debiutancki, zatytułowany po prostu „Janet Jackson”, wydano w 1982 r., gdy późniejsza gwiazda miała tylko 16 lat. Promowało go 5 singli, w tym naznaczone jeszcze erą disco-funku „Young love” oraz opisane przeze mnie na blogu w 12. części cyklu „Zapomniane melodie” (zobacz) „You’ll never find (a love like mine)”. Drugi longplay o tytule „Dream Street” ukazał się w 1984 r., a do jego promocji wyznaczono 4 utwory, którym nie udało się podbić list przebojów. Karierę Amerykanki rozkręcił dopiero wydany w 1986 r. album „Control” promowany m.in. przez utwór tytułowy, który artystka rozpoczyna znamiennymi – w kontekście tego, jak przebiegała później jej kariera – słowami:
- „This is a story about control
My control
Control of what I say
Control of what I do
And this time I’m gonna do it my way”.
5 singli z trzeciego longplaya Janet notowanych było w pierwszej piątce The Billboard Hot 100, a jeden z nich („When I think of you”) zyskał miano jej pierwszego w karierze amerykańskiego „numeru jeden”. Dodatkowo utwory promujące tę płytę były jej pierwszymi globalnymi przebojami.
Komercyjny sukces czwartego w karierze albumu Janet Jackson został wsparty jej debiutancką trasą koncertową o nazwie „Rhythm Nation World Tour”, która trwała od lutego do listopada 1990 r. i liczyła 131 koncertów. Było to widowiskowe show na wysokim poziomie, które spotkało się z ogromnym zainteresowaniem zwłaszcza w USA i Japonii (Janet pojawiła się także w Europie). Media donoszą, iż żadna inna debiutancka trasa koncertowa nie cieszyła się tak dużym wzięciem.
Interesująca wydaje się etymologia samego tytułu płyty. Istnieją dwie niewykluczające się historie wyjaśniające pojawienie się w nim cyfrowego zapisu: „1814”. Jak zauważono, litera „r”, od której zaczyna się słowo „rhythm”, jest 18. literą w amerykańskim alfabecie, zaś „n” (od „nation”) jest 14. taką literą. Niezależnie od tego sama Janet, przygotowując album, rzekomo miała powiedzieć, że towarzyszy jej poczucie, iż będzie to coś na miarę hymnu lat 90. XX wieku, a gdy następnie przystąpiła do weryfikacji, kiedy stworzono amerykański hymn, dowiedziała się, że data jego powstania przypada akurat na rok 1814.
Wychodząc nieco poza ramy zakreślone przez temat tego rocznicowego tekstu – na wypadek, jakby komuś przyszło do głowy kwestionowanie pozycji Janet Jackson jako jednej z ikon muzyki rozrywkowej ostatniego kilkudziesięciolecia, wymieniam poniżej wszystkie jej single, które dotarły do pierwszej dziesiątki najważniejszej amerykańskiej listy przebojów magazynu „Billboard” – The Billboard Hot 100:
– „numery jeden” – 10: „When I think of you”, „Miss you much”, „Escapade”, „Black cat”, „Love will never do (without you)”, „That’s the way love goes”, „Again”, „Together again”, „Doesn’t really matter”, „All for you”,
– utwory, które dotarły do 2. miejsca – 5: „Let’s wait awhile”, „Rhythm nation”, „Come back to me”, „Any time, any place”, „We are the world 25 for Haiti” (w ramach projektu Artists For Haiti),
– utwory, które dotarły od 3. miejsca – 5: „Nasty”, „Runaway”, „I get lonely”, „Someone to call my lover”, „What’s it gonna be?!” (featuring u Busta Rhymesa),
– pozostałe utwory, które dotarły do top 10 – 9: „What have you done for me lately” (#4), „Control” (#5), „Alright” (#4), „Diamonds” (#5, featuring u Herba Alperta), „The best things in life are free” (#10, duet z Lutherem Vandrossem), „If” (#4), „Because of love” (#10), „You want this” (#8, feat. MC Lyte), „Scream” (#5, duet z Michaelem Jacksonem).
Pierwszym utworem Janet Jackson notowanym na liście The Billboard Hot 100 jest wspomniany wcześniej singiel „Young love” (1982), a ostatnim jak dotąd utworem, który zameldował się w tym zestawieniu, jest singiel „Made for now” (duet z Daddy Yankee) wydany latem 2018 r.
Doceniając dorobek artystyczny Janet oraz jej status gwiazdy muzyki, stacja MTV w 2001 r. przyznała jej tytuł „MTV Icon” i dedykowała artystce specjalny koncert firmowany tą właśnie nazwą. Poniżej załączam film przedstawiający, jak inna moja idolka, Aaliyah, w czasie wspomnianego koncertu zapowiada taneczne popisy P!nk do „Miss you much”, Ushera do „Alright” i Mýa do „The pleasure principle” oraz całej trójki do „Rhythm nation”. Ich występy również zobaczycie na tym filmie.
nagłówek – fot. okładka albumu: Janet Jackson „Janet Jackson’s Rhythm Nation 1814” (spotify.com)