- Nagroda Oscara za najlepszą oryginalną piosenkę filmową przyznawana jest już od 1934 r. O nominacjach do tej nagrody decydują członkowie Amerykańskiej Akademii Sztuki i Wiedzy Filmowej (Academy of Motion Picture Arts and Sciences), będący kompozytorami bądź autorami tekstów piosenek. Nagrodę przyznaje się twórcom danej kompozycji (muzyki i tekstu), a nie jej wykonawcy. O zwycięstwie decydują zaś wszyscy członkowie Akademii.
- Należy pamiętać o tym, że piosenka musi być napisana specjalnie do filmu. Z tego powodu np. utwór Whitney Houston „I will always love you”, wykorzystany w filmie „The Bodyguard”, nie mógł otrzymać nominacji, gdyż skomponowany został dużo wcześniej i do tego nie specjalnie pod kątem wspomnianego obrazu.
- Piosenka nominowana nie może opierać się na samplach istniejącego już nagrania, dlatego np. przebój Coolio feat. L.V. „Gangsta’s paradise” z filmu „Młodzi gniewni” nie mógł liczyć na nominację.
- Do roku 1945 liczba piosenek, które mogły otrzymać nominację, nie była określona. Dopiero wtedy wprowadzono ograniczenie do 5 utworów. Jak dotąd tylko 3 razy dokonano wyłomu od tej zasady i w latach 1988, 2005 i 2008 nominowano wyłącznie po 3 kompozycje.
- Tylko 4 razy w historii zdarzyło się, że z 1 filmu nominowano aż 3 utwory. Sytuacja taka dotyczyła filmów: „Piękna i bestia”, „Król Lew”, „Dreamgirls” oraz „Zaczarowana” (co ciekawe, dwa ostatnie filmy mimo tylu nominacji nie zostały wyróżnione w omawianej kategorii).
- W ostatnich latach coraz częściej piosenki nominowane do Oscara są utworami nieszczególnie znanymi z list przebojów, więc jeżeli ktoś nie oglądał danego filmu, a przy tym nie para się zapoznawaniem się na bieżąco z nowościami w muzyce filmowej, to może kompletnie nie znać kompozycji otrzymujących w konkretnym roku nominacje. Czy jest to złe zjawisko – trudno jednoznacznie ocenić, ponieważ zawsze można bronić stanowiska, że popularność nie jest wyznacznikiem jakości. Mnie wydaje się jednak, że omawiana oscarowa kategoria z powodu takiego właśnie procederu traci zainteresowanie fanów muzyki, którzy stają się obojętni na to, kto okaże się tegorocznym zwycięzcą. W latach 80. czy 90. o nagrodę rywalizowały niejednokrotnie utwory, które były wówczas wielkimi przebojami w wielu krajach świata, dzięki czemu batalia o Oscara w tej kategorii była niezwykle emocjonująca. Szkoda więc, że obecnie coraz częściej jesteśmy tych emocji całkowicie pozbawiani.
- Poniżej prezentuję niekompletną listę nagrań, które mają na swoim koncie Oscara dla najlepszej oryginalnej piosenki filmowej, a są jednocześnie utworami, które chociaż część z nas powinna nadal pamiętać. Przed tytułem piosenki podaję artystę, który wykonywał dany utwór, chociaż przypominam, że to nie on otrzymuje nagrodę, a twórcy nagrania.
1940 r. – Judy Garland „Over the rainbow” z filmu „Czarnoksiężnik z krainy Oz”,
1943 r. – Bing Crosby „White Christmas” z filmu „Holiday Inn”,
1962 r. – Andy Williams „Moon river” z filmu „Śniadanie u Tiffany’ego”,
1970 r. – B. J. Thomas „Raindrops keep fallin’ on my head” z filmu „Butch Cassidy i Sundance Kid”,
1972 r. – Isaac Hayes „Theme from Shaft” z filmu „Shaft”,
1977 r. – Barbra Streisand „Evergreen” z filmu „Narodziny gwiazdy”,
1981 r. – Irene Cara „Fame” z filmu „Sława”,
1984 r. – Irene Cara „Flashdance… What a feeling” z filmu „Flashdance”,
1985 r. – Stevie Wonder „I just called to say I love you” z filmu „Kobieta w czerwieni”,
1986 r. – Lionel Richie „Say you, say me” z filmu „Białe noce”,
1987 r. – Berlin „Take my breath away” z filmu „Top gun”,
1988 r. – Bill Medley & Jennifer Warnes „(I’ve had) the time of my life” z filmu „Dirty dancing”,
1992 r. – Peabo Bryson & Céline Dion „Beauty and the beast” z filmu „Piękna i bestia”,
1993 r. – Peabo Bryson & Regina Belle „A whole new world” z filmu „Aladyn”,
1994 r. – Bruce Springsteen „Streets of Philadelphia” z filmu „Filadelfia”,
1995 r. – Elton John „Can you feel the love tonight” z filmu „Król Lew”,
1996 r. – Vanessa Williams „Colors of the wind” z filmu „Pocahontas” (w polskiej wersji językowej piosenkę pt. „Kolorowy wiatr” wykonywała Edyta Górniak),
1997 r. – Madonna „You must love me” z filmu „Evita”,
1998 r. – Céline Dion „My heart will go on” z filmu „Titanic”,
1999 r. – Mariah Carey & Whitney Houston „When you believe” z filmu „Książę Egiptu”,
2000 r. – Phil Collins „You’ll be in my heart” z filmu „Tarzan”,
2003 r. – Eminem „Lose yourself” z filmu „8. mila”,
2009 r. – A. R. Rahman feat. Sukhwinder Singh, Tanvi Shah, Mahalaxmi Iyer & Vijay Prakash „Jai ho” z filmu „Slumdog. Milioner z ulicy”.
nagłówek – fot. okładka singla: Céline Dion „My heart will go on” (spotify.com)